Kính thưa tổng thống Hoover, kính thưa ngài chánh án toà án tối cao và các bạn thân mến:
Hôm nay là ngày tấn phong tổng thống. Và tôi biết chắc một điều là vào ngày này, đồng bào Hoa Kỳ của tôi đang mong rằng khi tôi nhậm chức tổng thống, tôi sẽ phát biểu với họ thẳng thắn và dứt khoát đúng như hiện tình đất nước ta đang đòi hỏi.
Hơn bao giờ hết, đây là lúc phải nói thật, phải mạnh dạn và thẳng thắn nói hết sự thật. Chúng ta cũng không cần né tránh việc phải đối mặt thật sự với tình trạng đất nước hiện nay. Đất nước vĩ đại này sẽ tiếp tục chịu đựng như từ trước đến nay, sẽ phục hồi và sẽ phồn vinh.
Vì vậy, trước tiên xin khẳng định tôi tin chắc rằng điều duy nhất mà chúng ta phải sợ lại chính là bản thân nỗi sợ hãi - nỗi khiếp sợ mù quáng, vô cớ, không biết phải gọi là gì, nhưng chính nó đã làm tê liệt những nỗ lực cần thiết để chuyển từ thoái sang tiến. Mỗi khi vận nước long đong, một nhà lãnh đạo thẳng thắn và cương nghị luôn nhận được sự đồng cảm, ủng hộ của mọi người dân và đây chính là yếu tố hết sức cần thiết để giành chiến thắng. Và tôi tin chắc rằng trong những ngày nguy nan này, các bạn cũng sẽ ủng hộ nhà lãnh đạo đất nước y như vậy.
Với tinh thần đó, phần tôi và phần các bạn, chúng ta đều vấp phải những khó khăn như nhau. Tạ ơn Chúa, đó chỉ là những khó khăn về vật chất mà thôi. Các chuẩn mực bị hạn chế đến mức không tưởng tượng được; thuế má tăng vọt; khả năng chi trả của chúng ta tụt hẳn; chính quyền các cấp phải đối mặt với tình trạng thu nhập sa sút trầm trọng; vốn liếng bị phong toả trong các luồng giao dịch thương mại; các xí nghiệp kỹ nghệ rơi rụng như lá mùa thu; nông dân không tìm được đầu ra cho sản phẩm; tiền dành dụm bao nhiêu năm của hàng ngàn gia đình đã đội nón ra đi. Điều quan trọng hơn nữa là vô số người dân thất nghiệp phải đối mặt với vấn đề sinh tồn khốc liệt và cũng ngần ấy người phải làm quần quật để nhận được những đồng lương còm cõi. Phải lạc quan một cách ngu ngốc thì mới phủ nhận cái thực trạng đen tối lúc này.
Tuy nhiên, chúng ta khốn khó không phải là do thiếu thốn vật chất. Chúng ta không hề bị nạn dịch châu chấu tấn công. So với những hiểm hoạ mà ông cha ta đã vượt qua vì vững vàng niềm tin và lòng can đảm thì chúng ta vẫn may mắn hơn nhiều. Thiên nhiên vẫn hào phóng với con người và con người đã khai thác tối đa những gì thiên nhiên ban cho. Tài nguyên bề bề ngay trước mắt, nhưng nếu sử dụng bừa bãi thì sớm muộn gì cũng phải cạn kiệt.
Chủ yếu là do những kẻ lèo lái công cuộc trao đổi hàng hoá của con người đã thất bại vì ngoan cố và bất tài, rồi đành thừa nhận mình thất bại và phải ra đi. Thói thao túng tiền tệ một cách vô liêm sỉ đã bị tòa án công luận lên án, đã bị lương tri và trí tuệ của loài người chối bỏ.
Đúng là họ có cố gắng. Nhưng cố gắng của họ rập theo một khuôn mẫu đã lỗi thời. Đối mặt với tình trạng mất khả năng chi trả, họ không biết làm gì khác hơn là đề nghị cho mượn thêm tiền. Bị tước bỏ ánh hào quang của lợi nhuận từng giúp họ lôi kéo dân chúng đi lầm đường theo họ, họ đành phải hô hào, cầu xin thảm thiết để khôi phục lòng tin của mọi người. Họ chẳng biết gì ngoài lề thói của một thế hệ chỉ biết mưu cầu tư lợi. Họ không hề có tầm nhìn, mà đã không có tầm nhìn thì ắt đất nước phải suy vong.
Vâng, những kẻ thao túng tiền tệ không còn ăn trên ngồi trước trong ngôi đền của nền văn minh dân tộc ta. Bây giờ chúng ta có thể đưa ngôi đền này trở về chân lý ngàn đời của nó. Tiêu chuẩn để đánh giá sự khôi phục này là ở mức độ thực thi những giá trị cao đẹp của xã hội, chứ không phải là chỉ biết đến lợi nhuận do đồng tiền mang lại.
Hạnh phúc đâu phải cứ có nhiều tiền thì được. Hạnh phúc là niềm vui khi ta đạt được một thứ gì đó, là cảm xúc mà những nỗ lực sáng tạo mang lại. Đừng để niềm vui, niềm khích lệ tinh thần do những gì mình làm được lại bị quên lãng vì mãi điên cuồng lao theo những lợi nhuận hão huyền. Thưa các bạn, những tháng ngày đen tối này sẽ xứng đáng với tất cả những gì chúng ta chịu đựng nếu qua đó, chúng ta biết rằng chúng ta không có số được người khác phụng sự, mà thật ra là phải tự phụng sự mình và phụng sự đồng bào.
Nhận ra cái sai khi lấy cảnh giàu sang làm thước đo cho sự thành đạt cũng có nghĩa là không còn mù quáng tin rằng phải dựa vào mức độ được trọng vọng và lợi nhuận cá nhân thì mới biết một người nào đó có chức quyền và địa vị chính trị cao cỡ nào, đồng thời cũng nên chấm dứt cái thói chỉ đạo trong ngành ngân hàng và trong kinh doanh, vì nó luôn làm cho người ta tin chắc rằng đó là những hành vi ích kỷ và thô bạo. Chẳng có gì lạ khi niềm tin càng ngày càng lụi tàn, bởi niềm tin chỉ có thể được nuôi dưỡng bằng những thứ như lòng trung thực, danh dự, nghĩa vụ thiêng liêng, sự che chở đích thực và những hành động bất vụ lợi; thiếu những thứ này thì niềm tin không thể tồn tại.
Tuy nhiên, sự khôi phục này đòi hỏi không chỉ là thay đổi về đạo đức mà thôi. Đất nước này đòi hỏi phải hành động và hành động ngay bây giờ.
Nhiệm vụ chính yếu nhất của chúng ta là phải đưa mọi người trở lại làm việc. Đây không phải là vần đề nan giải nếu chúng ta biết đối mặt với nó một cách can đảm và khôn ngoan. Điều này có phần khả thi nếu chính phủ tự mình đứng ra tuyển dụng, xử lý việc này y như xử lý công việc cấp bách thời chiến, đồng thời công tác tuyển dụng này cũng là cơ hội thực hiện những dự án hết sức cần thiết để thúc đẩy và chấn chỉnh việc khai thác nguồn tài nguyên thiên nhiên to tát của chúng ta.
Cùng với việc đó, chúng ta phải thành thật công nhận rằng dân cư tập trung quá đông ở các khu công nghiệp, cho nên qua công tác tái phân bổ dân cư trên toàn quốc, chúng ta phải cố giúp cho những ai thật sự thích hợp có điều kiện khai thác đất đai hiệu quả hơn.
Vâng, nhiệm vụ này có thể được hỗ trợ bằng những nỗ lực dứt khoát nhằm tăng giá trị cho nông sản và qua đó, nâng cao sức mua ở các thành phố của chúng ta. Nó có thể được hỗ trợ bằng cách thật sự ngăn chặn những bi kịch mất mát ngày càng tăng do nhà cửa và nông trại bị tịch biên. Nó có thể được hỗ trợ bằng cách đòi hỏi chính quyền địa phương, tiểu bang và liên bang phải có biện pháp ngay khi được yêu cầu giảm thiểu chi phí của mình. Nó có thể được hỗ trợ bằng cách thống nhất quản lý những hoạt động cứu trợ đang manh mún, kém hiệu quả và không đồng đều. Nó có thể được hỗ trợ bằng cách lập kế hoạch và giám sát trên toàn quốc đối với mọi loại hình vận chuyển, thông tin liên lạc cùng những dịch vụ mà rõ ràng là có tính cách công cộng. Nó có thể được hỗ trợ bằng nhiều cách, nhưng nhất định không thể hỗ trợ bằng cách nói suông.
Chúng ta phải hành động. Chúng ta phải khẩn trương hành động.
Và cuối cùng, để cố gắng phục hồi hoạt động, chúng ta cần có hai biện pháp ngăn ngừa những tệ nạn của trật tự cũ lặp lại. Phải giám sát chặt chẽ mọi hoạt động ngân hàng, tín dụng và đầu tư. Phải chấm dứt tình trạng lạm dụng tiền bạc của người khác. Và phải bảo đảm đồng tiền mạnh nhưng không thiếu hụt. Thưa các bạn, đây chính là đường lối hành động. Tôi sẽ lập tức đề nghị quốc hội mới trong phiên họp đặc biệt có biện pháp cụ thể để hoàn thành những đường lối này, và tôi sẽ vận động 48 tiểu bang hỗ trợ càng sớm càng tốt.
Qua chương trình hành động này, chúng ta ra sức đưa ngôi nhà chung của chúng ta vào nề nếp và hạn chế tình trạng chênh lệch về thu nhập. Quan hệ thương mại quốc tế của chúng ta tuy hết sức quan trọng, nhưng xét về thời gian và nhu cầu thì vẫn chưa quan trọng bằng việc xây dựng một nền kinh tế quốc gia vững vàng. Thật ra, tôi chủ trương việc nào gấp thì phải làm trước. Tôi không ngại phục hồi thương mại thế giới bằng cách chấn chỉnh kinh tế quốc tế, nhưng tình hình trong nước cấp bách không thể đợi đến khi xong việc đó được.
Ý tưởng cơ bản làm kim chỉ nam cho các phương thức cụ thể khôi phục đất nước lại không hề mang tính dân tộc hẹp hòi. Trước hết, nó khẳng định sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các yếu tố ở Hoa Kỳ và giữa các vùng thuộc lãnh thổ Hoa Kỳ - như vậy là thừa nhận tinh thần tiên phong của người Mỹ đã có từ lâu đời và lúc nào cũng mạnh mẽ. Đó là con đường dẫn đến sự nghiệp khôi phục. Đó là con đường ngắn nhất để đạt mục đích mong muốn. Đó là bảo chứng chắc chắn nhất để sự nghiệp khôi phục vượt qua mọi trở ngại.
Về bang giao quốc tế, tôi muốn đất nước này kiên trì thực hiện chính sách láng giềng hữu hảo: một quốc gia kiên quyết giữ lòng tự trọng và vì vậy mà cũng tôn trọng quyền của các quốc gia khác; một quốc gia biết tôn trọng nghĩa vụ của mình và tôn trọng tính thiêng liêng của những gì mình đã cam kết trên thế giới và với thế giới.
Nếu như tôi hiểu đúng tính cách của dân tộc ta thì quả là bây giờ chúng ta mới nhận ra, chứ trước đây chưa bao giờ nhận ra, rằng tất cả chúng ta đều phụ thuộc nhau, rằng chúng ta không thể nào chỉ biết nhận thôi mà còn phải biết cho nữa; rằng nếu chúng ta tiến lên, chúng ta phải tiến như một đoàn quân tinh nhuệ, trung thành và sẵn sàng hy sinh để đảm bảo kỷ luật chung, vì không có kỷ luật như thế thì không tài nào tiến lên được, không tài nào lãnh đạo có hiệu quả được.
Tôi biết là chúng ta sẵn sàng và sẵn lòng hy sinh tính mạng và tài sản để có được kỷ luật như thế, vì phải như thế thì mới mong các nhà lãnh đạo hướng đến những mục đích lớn lao hơn. Điều này, theo tôi đề nghị, là phải cam kết rằng những mục đích lớn lao hơn sẽ ràng buộc chúng ta, sẽ ràng buộc tất cả chúng ta như một nghĩa vụ thiêng liêng, gắn liền với một thứ bổn phận mà xưa nay chỉ đặt ra khi nào có chiến tranh mà thôi.
Cam kết này mà được tuân thủ thì tôi sẽ mạnh dạn chỉ huy đạo quân hùng hậu này của đất nước ta nhất tề tấn công vào những chướng ngại chung của chúng ta.
Hoàn toàn có thể hành động theo hình ảnh này, hành động vì mục đích này nếu chấp nhận hình thức chính quyền của tổ tiên chúng ta để lại. Hiến pháp của chúng ta đơn giản và thực dụng đến nỗi lúc nào cũng có thể đáp ứng những yêu cầu bất thường bằng cách điều chỉnh trọng tâm và phương thức mà vẫn giữ được hình thức căn bản. Đó là lý do tại sao hệ thống hiến pháp của chúng ta tỏ ra là cơ chế chính trị bền vững tuyệt vời, có một không hai trong thế giới ngày nay.
Nó đã hoá giải những nỗi căng thẳng phát sinh từ việc mở mang bờ cõi, chiến tranh ở nước ngoài, xung đột nội bộ gay gắt, quan hệ quốc tế. Và hi vọng sự cân bằng quyền lực giữa hành pháp và lập pháp như thường thấy sẽ công bình và thoả đáng sao cho có thể hoàn thành nhiệm vụ cực kỳ mới mẻ đang đặt ra cho chúng ta. Nhưng có lẽ yêu cầu và nhu cầu hành động gấp rút chưa từng thấy sẽ buộc phải tạm thời bỏ qua cái lệ cân bằng quyền lực đó.
Theo hiến pháp quy định, tôi phải sẵn sàng đề ra những biện pháp mà có thể một đất nước nguy khốn trong một thế giới nguy khốn đang rất cần. Biện pháp này hay biện pháp kia do Quốc hội vận dụng kinh nghiệm và trí tuệ của mình mà đề ra thì, trong quyền hạn do hiến pháp quy định, tôi sẽ làm mọi cách để các biện pháp đó được thông qua càng sớm càng tốt.
Nhưng nếu Quốc hội không chấp nhận một trong hai cách thức này, nếu đất nước vẫn còn trong tình trạng khẩn cấp nghiêm ngặt, tôi sẽ không né tránh bổn phận mà chính tôi phải gánh vác. Tôi sẽ xin Quốc hội ban cho công cụ duy nhất còn lại để đương đầu với cuộc khủng hoảng – đó là quyền hành pháp rộng rãi để tuyên chiến với tình trạng khẩn cấp này, nghĩa là không kém gì những quyển hạn mà tôi sẽ được giao phó nếu đất nước ta bị kẻ thù nước ngoài xâm lược thật sự.
Để đáp lại sự tín nhiệm của các bạn dành cho tôi, tôi phải chứng tỏ dũng khí và lòng tận tâm đúng như thời thế đòi hỏi. Tôi không thể làm khác hơn được.
Chúng ta đối mặt với những ngày tháng cam go sắp tới trong không khí nồng ấm tình đoàn kết dân tộc; với ý thức rõ ràng là phải tìm lại những giá trị đạo đức cao quý ngày xưa; với lòng mãn nguyện vì mọi người từ già tới trẻ đều nghiêm túc làm tròn bổn phận. Mục tiêu của chúng ta là đảm bảo cuộc sống đầy đủ lâu dài cho cả dân tộc.
Chúng ta không hoài nghi tương lai của một nền dân chủ hoàn hảo. Người Mỹ chưa bao giờ thất bại. Khi cần thì họ cứ việc ghi giấy uỷ quyền rằng họ muốn có hành động trực tiếp và mạnh mẽ. Họ đòi hỏi kỷ luật và phát triển có chỉ đạo. Đến giờ phút này, họ đã làm cho tôi trở thành công cụ giúp họ đạt được mong ước của họ. Tôi sẵn sàng đón nhận điều này để đáp lại thịnh tình của họ.
Với lòng thành tâm của cả một dân tộc, chúng con kính cẩn cầu xin Chúa phù hộ cho chúng con.
Xin Người che chở cho từng người trong chúng con và tất cả chúng con.
Xin Người dẫn dắt con trong những ngày sắp tới.