Từ điển
Dịch văn bản
 
Từ điển Anh - Việt
Tra từ
 
 
Dịch song ngữ - Y học - Sức khoẻ
Understanding colorectal cancer
Hiểu biết về bệnh ung thư kết tràng-trực tràng
Not including skin cancer, colorectal cancer is the third most frequently diagnosed cancer in men and women and the second highest cause of cancer deaths in the U.S.
Ngoài chứng ung thư da thì bệnh ung thư kết tràng-trực tràng là chứng ung thư thường được chẩn đoán nhiều nhất thứ ba ở cả nam lẫn nữ và là nguyên nhân gây tử vong vì ung thư cao nhất thứ 2 ở Hoa Kỳ.

Colorectal cancer: What is it?

Not including skin cancer, colorectal cancer is the third most frequently diagnosed cancer in men and women and the second highest cause of cancer deaths in the U.S. Yet, when found early, it is highly curable. This type of cancer occurs when abnormal cells grow in the lining of the large intestine (colon) or rectum. Learn more about who gets colorectal cancer, how it is detected, and what the latest treatments can accomplish.

Ung thư kết tràng-trực tràng là gì?

Ngoài chứng ung thư da thì bệnh ung thư kết tràng-trực tràng là chứng ung thư thường được chẩn đoán nhiều nhất thứ ba ở cả nam lẫn nữ và là nguyên nhân gây tử vong vì ung thư cao nhất thứ 2 ở Hoa Kỳ. Tuy vậy, khi được phát hiện sớm thì tỉ lệ có thể chữa lành rất cao. Loại ung thư này xảy ra khi tế bào bất thường phát triên trong niêm mạc ruột già (kết tràng/ ruột kết) hoặc trực tràng/ ruột thẳng. Hãy tìm hiểu thêm xem đối tượng nào có thể mắc bệnh, cách phát hiện bệnh như thế nào, và các phương pháp điều trị mới nhất có thể chữa lành những gì. 

Colorectal cancer: How it starts

Colorectal cancers often begin as polyps -- benign growths on the interior surface of the colon. The two most common types of intestinal polyps are adenomas and hyperplastic polyps. They develop when there are errors in the way cells grow and repair the lining of the colon. Most polyps remain benign, but some have the potential to turn cancerous. Removing them early prevents colorectal cancer.

Ung thư kết tràng-trực tràng khởi phát như thế nào

Ung thư kết tràng-trực tràng thường khởi phát ở dạng bướu thịt – đây là những khối u lành tính trên bề mặt trong của ruột kết. 2 loại bướu thịt trong ruột thường thấy nhất là bướu u tuyến và bướu tăng sản. Chúng phát triển khi tế bào phát triển và chỉnh sửa niêm mạc kết tràng bị trục trặc. Hầu hết các loại bướu thịt vẫn lành tính, nhưng một số có thể trở thành ung thư. Việc cắt bỏ các bướu này sớm có thể phòng ngừa được chứng ung thư kết tràng-trực tràng.

Risk factors you can't control

Your risk of colorectal cancer depends on genetics and lifestyle. Factors you can't control include:

    * Age -- most patients are older than 50

    * Polyps or inflammatory bowel disease

    * Family history of colorectal cancer

    * History of ovarian or breast cancer

Các yếu tố rủi ro mà bạn không kiểm soát được

Nguy cơ ung thư kết tràng-trực tràng phụ thuộc vào yếu tố di truyền và lối sống – các yếu tố mà bạn không kiểm soát được như:

* Tuổi tác – hầu hết bệnh nhân đều trên 50 tuổi

* Bệnh nhân bị bướu thịt hoặc bị viêm ruột mãn tính

* Bệnh nhân có tiền sử gia đình bị ung thư kết tràng-trực tràng

* Bệnh nhân có tiền sử bị ung thư buồng trứng hoặc ung thư vú

Risk factors you can control

Some factors that raise the risk of colorectal cancer are within your control:

    * Diet high in red or processed meats, or meats cooked at high temperatures

    * Being overweight (excess fat around the waist)

    * Exercising too little

    * Smoking or drinking alcohol

Các yếu tố rủi ro mà bạn có thể kiểm soát được

Một vài yếu tố làm tăng nguy cơ gây ung thư kết tràng-trực tràng mà bạn có thể kiểm soát được gồm:

* Chế độ dinh dưỡng giàu thịt đỏ hoặc thịt đã được chế biến, hoặc thịt đã được nấu chín ở nhiệt độ cao

* Tăng cân (mỡ thừa quanh thắt lưng)

* Chế độ tập luyện quá ít

* Hút thuốc hoặc uống rượu

Colorectal cancer warning signs

There are usually no early warning signs for colorectal cancer. For this reason it's important to get screened. Detecting cancer early means it's more curable. As the disease progresses, patients may notice blood in the stool, abdominal pain, a change in bowel habits (such as constipation or diarrhea), unexplained weight loss, or fatigue. By the time these symptoms appear, tumors tend to be larger and more difficult to treat.

Các dấu hiệu cảnh báo bệnh ung thư kết tràng-trực tràng

Bệnh ung thư kết tràng-trực tràng thường không có dấu hiệu cảnh báo ban đầu. Bởi thế, điều quan trọng là bệnh phải nên được kiểm tra sàng lọc. Phát hiện bệnh sớm đồng nghĩa với việc có thể chữa lành được nhiều hơn. Khi bệnh tiến triển thì bệnh nhân có thể để ý thấy máu trong phân, đau bụng, thay đổi thói quen đi tiêu (chẳng hạn như táo bón hoặc tiêu chảy) , giảm cân không rõ nguyên nhân, hoặc mệt mỏi. Lúc xảy ra các triệu chứng này thì khối u thường có khuynh hướng to hơn và khó có thể chữa lành hơn.

Colorectal cancer screening

Because colorectal cancer is stealthy, screenings are the key to early detection. Beginning at age 50, most people should have a colonoscopy every 10 years. This procedure uses a tiny camera to examine the entire colon and rectum. These tests not only find tumors early, but can actually prevent colorectal cancer by removing polyps (shown here).

Kiểm tra sàng lọc bệnh ung thư kết tràng-trực tràng

Bởi chứng bệnh này khởi phát một cách thầm lặng nên biện pháp kiểm tra sàng lọc là cách để có thể phát hiện ra bệnh sớm. Bắt đầu ở giai đoạn 50 tuổi, hầu hết mọi người nên soi kết tràng 10 năm một lần. Thủ thuật  này sử dụng một máy chụp hình rất nhỏ để kiểm tra toàn bộ kết tràng và trực tràng. Những xét nghiệm này không những có thể phát hiện ra các khối u sớm mà còn có thể thực sự phòng ngừa được bệnh ung thư kết tràng-trực tràng bằng cách cắt bỏ các bướu thịt (hình minh họa bên trên).

Virtual colonoscopy

There is now an alternative to colonoscopy that uses CT scan images to construct a 3-D model of your colon. Called virtual colonoscopy, the procedure can reveal polyps or other abnormalities without actually inserting a camera inside your body. The main disadvantage is that if polyps are found, a real colonoscopy will still be needed to remove and evaluate them.

Chụp nội soi kết tràng ảo

Hiện người ta đã sử dụng phương pháp thay thế soi kết tràng dùng hình chụp cắt lớp để tạo mẫu 3-D cho kết tràng của bạn. Được gọi là nội soi kết tràng ảo, nên thủ thuật này có thể cho thấy bướu thịt hoặc các dị dạng khác mà không cần phải thực sự đưa máy chụp hình vào bên trong cơ thể. Nhược điểm chính là nếu phát hiện ra bướu thịt thì vẫn cần phương pháp soi kết tràng thực để cắt và để đánh giá các bướu thịt ấy.

X-Rays of the colon

X-Rays of the colon -- using a chalky liquid known as barium as a contrast agent -- allow your doctor a glimpse at the interior of the colon and rectum, offering another way to detect polyps, tumors, and changes in the intestinal tissue. Shown here is an "apple core" tumor constricting the colon. Like the virtual colonoscopy, any abnormalities that appear on the X-rays will need to be followed up with a conventional colonoscopy.

Chụp X-quang kết tràng

Chụp X-quang kết tràng sử dụng chất lỏng trắng ba-ri để làm chất cản quang – phương pháp này giúp cho bác sĩ nhìn được vào bên trong kết tràng và trực tràng, đây là một phương pháp khác giúp phát hiện ra bướu thịt, khối u, và thay đổi trong mô ruột. Hình minh hoạ là một khối u “lõi táo” làm co thắt kết tràng. Giống như chụp nội soi kết tràng ảo, bất kỳ dị dạng nào được nhìn thấy trên hình X-quang sẽ phải được thực hiện bằng phương pháp soi kết tràng thông thường.

Diagnosing colorectal cancer

If testing reveals a possible tumor, the next step is a biopsy. During a colonoscopy, your doctor will remove polyps and take tissue samples from any parts of the colon that look unusual. This tissue is examined under a microscope to determine whether or not it is cancerous. Shown here is a color-enhanced, magnified view of colon cancer cells.

Chẩn đoán ung thư kết tràng-trực tràng

Nếu xét nghiệm cho thấy có thể xuất hiện khối u thì bước kế tiếp sẽ là sinh thiết. Trong khi soi kết tràng, bác sĩ sẽ cắt bỏ bướu thịt và lấy mẫu mô ở bất kỳ phần nào trong kết tràng trông có vẻ bất thường. Mẫu mô này được kiểm tra dưới kính hiển vi để xác định xem đó có phải là ung thư hay không. Hình minh hoạ là hình tế bào ung thư ruột kết được phóng to và có màu sắc nổi bật.

Staging colorectal cancer

If cancer is detected, it will be "staged," a process of finding out how far the cancer has spread. Tumor siz​e may not correlate with the stage of cancer. Staging also enables your doctor to determine what type of treatment you will receive.

Phân chia giai đoạn ung thư kết tràng-trực tràng

Nếu phát hiện ra ung thư thì nó sẽ được “phân định giai đoạn”, đây là một thủ thuật giúp phát hiện ra ung thư đã phát tán bao xa. Kích cỡ khối u có thể không liên quan gì đến giai đoạn ung thư. Việc phân chia giai đoạn cũng có thể giúp cho bác sĩ xác định được sẽ điều trị theo kiểu gì.

    Stage 0 -- Cancer is only in the innermost lining of the colon or rectum.

    Stage I -- Cancer has not spread beyond the inner wall of the colon or rectum.

    Stage II -- Cancer has spread into the muscle layer of the colon or rectum.

    Stage III -- Cancer has spread to one or more lymph nodes in the area.

    Stage IV -- Cancer has spread to other parts of the body, such as the liver, lung, or bones. This stage does NOT depend on how deep the tumor has penetrated or if the disease has spread to the lymph nodes near the tumor.

Giai đoạn 0 – Ung thư chỉ nằm ở lớp niêm mạc bên trong cùng của kết tràng hoặc trực tràng.

Giai đoạn I – Ung thư chưa phát tán ra khỏi vách trong của kết tràng hoặc trực tràng.

Giai đoạn II - Ung thư đã phát tán vào lớp cơ của kết tràng hoặc trực tràng.

Giai đoạn III - Ung thư đã phát tán sang một hoặc nhiều hạch bạch huyết hơn ở vùng kết tràng hoặc trực tràng.

Giai đoạn IV - Ung thư đã phát tán sang các bộ phận khác trên cơ thể người, chẳng hạn như gan, phổi, hoặc xương. Giai đoạn này không phụ thuộc vào khối u đã ăn sâu bao xa hoặc liệu bệnh có di căn sang các hạch bạch huyết gần khối u hay chưa.

Colorectal cancer survival rates

The outlook for your recovery depends on the stage of your cancer, with higher stages meaning more serious cancer. The five-year survival rate refers to the percentage of patients who live at least five years after being diagnosed. Stage I has a 74% five-year survival rate while stage IV has a five-year survival rate of only 6%.

Tỉ lệ sống sót sau ung thư kết tràng-trực tràng

Triển vọng hồi phục tuỳ thuộc vào giai đoạn ung thư của bạn, ung thư ở giai đoạn cao hơn đồng nghĩa với ung thư nghiêm trọng hơn, khó chữa lành hơn. Tỉ lệ sống sót năm năm có nghĩa là tỷ lệ bệnh nhân sống ít nhất năm năm sau khi được chẩn đoán. Tỉ lệ bệnh nhân sống sót 5 năm ở giai đoạn I là 74% trong khi ở giai đoạn IV bệnh nhân sống sót 5 năm chỉ còn lại có 6%.

Colorectal cancer surgery

In all but the last stage of colorectal cancer, the usual treatment is surgery to remove the tumor and surrounding tissue. In the case of larger tumors, it may be necessary to take out an entire section of the colon and/or rectum. The good news is that surgery has a very high cure rate in the early stages. If the cancer has spread to the liver, lungs, or other organs, surgery is not likely to offer a cure -- but removing the tumors, when possible, may reduce symptoms.

Phẫu thuật ung thư kết tràng-trực tràng

Trong tất cả các giai đoạn ung thư kết tràng-trực tràng ngoại trừ giai đoạn cuối, phương pháp điều trị thông thường là phẫu thuật để cắt bỏ khối u và mô xung quanh. Trong trường hợp khối u lớn hơn, thì có lẽ cần nên cắt bỏ toàn bộ một phần của kết tràng và/ hoặc trực tràng. Tin vui là phẫu thuật có thể chữa lành ung thư các giai đoạn đầu với tỉ lệ rất cao. Nếu ung thư đã di căn sang gan, phổi, hoặc các cơ quan khác, thì phẫu thuật khó có thể chữa lành – nhưng việc cắt bỏ các khối u, nếu có thể được, có thể làm giảm các triệu chứng. 

Treating advanced colorectal cancer

When colorectal cancer has spread to one or more lymph nodes (stage III), it can still sometimes be cured. Treatment typically involves a combination of surgery, radiation, and chemotherapy. If the cancer comes back after initial treatment or spreads to other organs, it becomes much more difficult to cure. But radiation and chemotherapy may still relieve symptoms and help patients live longer.

Điều trị ung thư kết tràng-trực tràng giai đoạn cao

Khi ung thư kết tràng-trực tràng đã phát tán đến một hoặc nhiều hạch bạch huyết hơn (giai đoạn III), thì đôi khi nó vẫn có thể được chữa lành. Phương pháp điều trị thường gồm kết hợp phẫu thuật, chiếu xạ, và hoá trị liệu. Nếu ung thư vẫn tái phát sau khi được điều trị ban đầu hoặc di căn sang các cơ quan khác, nó trở nên khó trị hơn nhiều. Nhưng chiếu xạ và hoá trị liệu vẫn có thể làm giảm các triệu chứng và có thể giúp bệnh nhân sống lâu hơn.

Radiofrequency ablation

Radiofrequency ablation (RFA) uses intense heat to burn away tumors. A doctor inserts a needle-like device that delivers heat directly to a tumor and the surrounding area. This offers an alternative for destroying tumors that cannot be surgically removed. In patients with liver metastases that cannot be removed by surgery, chemotherapy is sometimes combined with RFA for tumor destruction.

Khoét bỏ bằng tần số phát xạ

Khoét bỏ bằng tần số phát xạ (RFA) sử dụng sức nóng mạnh để đốt khối u. Bác sĩ đưa một thiết bị rất nhỏ như cây kim truyền nhiệt thẳng đến khối u và khu vực xung quanh đó. Phương pháp này như một biện pháp thay thế để làm tiêu khối u không cắt bỏ được bằng phẫu thuật. Ở những bệnh nhân bị di căn gan không cắt bỏ được bằng phương pháp phẫu thuật thì hoá trị liệu đôi khi được kết hợp với RFA để làm tiêu khối u.

Preventing colorectal cancer: Diet

There are steps you can take to dramatically reduce your odds of developing colorectal cancer. Researchers estimate that eating a nutritious diet, getting enough exercise, and controlling body fat could prevent 45% of colorectal cancers. The National Cancer Institute recommends a low-fat diet that includes plenty of fiber and at least five servings of fruits and vegetables per day.

Ngăn ngừa ung thư kết tràng-trực tràng bằng chế độ dinh dưỡng

Có nhiều biện pháp có thể giúp bạn giảm tỉ lệ ung thư kết tràng-trực tràng một cách đáng kể. Các nhà nghiên cứu ước tính chế độ ăn uống bổ dưỡng, tập luyện đầy đủ, và kiểm soát lượng mỡ trên cơ thể có thể ngăn ngừa được 45% ung thư kết tràng-trực tràng. Viện Ung thư Quốc gia khuyến nghị nên có chế độ dinh dưỡng ít chất béo gồm nhiều chất xơ và nên uống ít nhất 5 lần nước ép rau quả mỗi ngày.

Preventing cancer with exercise

Physical activity appears to be a powerful weapon in the defense against colorectal cancer. In one study, the most active participants were 24% less likely to have the cancer than the least active people. The American Cancer Society recommends exercising five or more days a week for at least 30 minutes a day.

Ngăn ngừa ung thư bằng cách tập luyện thể dục thể thao

Hoạt động thể lực dường như là vũ khí lợi hại trong việc phòng chống ung thư kết tràng-trực tràng. Một công trình nghiên cứu cho thấy người hay hoạt động thể lực nhất có thể ít bị ung thư hơn người ít hoạt động thể lực nhất đến 24%. Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến nghị mỗi tuần nên tập luyện từ năm ngày trở lên và ít nhất mỗi ngày nên tập 30 phút. 

 
Đăng bởi: hoangti
Bình luận
Đăng bình luận
3 Bình luận
phongcity(24/03/2012 20:21:16)
thank you very much!
chipchipdeo_94(07/02/2012 03:13:08)
hay that..
normal123(02/02/2012 10:24:28)
Rất hay, bài viết rất bổ ích!!! Cảm ơn bạn hoangti nhiều!!!
Đăng bình luận
Vui lòng đăng nhập để viết bình luận.
Gửi