Nhóm các quốc gia CIVETS là cơ hội đầu tư lớn tiếp theo hay chẳng có gì hơn một từ viết tắt những chữ cái đầu cho thuận tiện?
10 năm sau khi Bra-xin, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc được gán tên là BRICs, mọi lợi thế từ người đề xuất tên gọi ban đầu cho hoạt động đầu tư vào những quốc gia đó từ lâu đã không còn nữa. Nhưng những người yêu thích các từ viết tắt bằng những chữ cái đầu sẽ cảm thấy bớt căng thẳng khi tìm hiểu chủ đề đầu tư nóng hổi nhất mà khẳng định sẽ giành được lợi thế so với những thị trường mới nổi cũng có một cái tên đầy hấp dẫn.
Nhóm các quốc gia CIVETS - Colombia, In-đô-nê-xi-a, Việt Nam, Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ và Nam Phi - đang được ca ngợi là thế hệ nối tiếp những con hổ kinh tế, dù chúng được gọi tên phỏng theo một thành viên họ nhà mèo tương đối nhút nhát và dè dặt hơn. Tất cả những quốc gia ấy có dân số trẻ, đông, với tuổi trung bình là 27. Điều này, hoặc vì vậy lý thuyết kia xảy ra, có nghĩa là những quốc gia hình thành nhóm CIVETS sẽ hưởng lợi từ tiêu dùng quốc nội tăng nhanh. Tất cả họ còn đều là những nền kinh tế khá đa dạng, tăng trưởng nhanh, tức là, khác với nhóm BRICs, họ ít phụ thuộc nặng nề vào nhu cầu bên ngoài.
Hồi tháng Năm, Quỹ Quản lý Tài sản Toàn cầu HSBC cho ra mắt quỹ đầu tiên chỉ nhắm vào nhóm các quốc gia này, quỹ GIF CIVETS. HSBC tỏ rõ ý định tăng các mức đầu tư trực tiếp nước ngoài vào nhóm các nước CIVETS, hạ thấp các mức nợ công - ngoại trừ Thổ Nhĩ Kỳ - và cải thiện hệ số tín nhiệm quốc gia theo hướng cấp độ đầu tư. Những người chỉ trích chỉ ra rằng các quốc gia CIVETS không có điểm chung nào ngoài dân số trẻ. Hơn nữa, các phương thức và quy trình quản trị doanh nghiệp lẫn khả năng thanh toán không đồng đều và rủi ro chính trị vẫn còn là một yếu tố, nhất là Ai Cập.
Chuyên gia đầu tư Darius McDermott, công ty Chelsea Financial Services phát biểu: "Điều này nghe có vẻ như là một trò quảng cáo thổi phồng đối với tôi vậy. Ai Cập và Việt Nam có điểm nào chung cơ chứ? Ít nhất các quốc gia thuộc nhóm BRICs đã là 4 nền kinh tế mới nổi lớn nhất, cho nên có những cơ sở hợp lý tập họp họ lại với nhau. Một quỹ của các thị trường mới nổi chung sẽ là một biện pháp tiếp cận nguồn vốn tương tự ít rủi ro."
Nhưng những con số ban đầu lại đem đến suy nghĩ là Colombia, In-đô-nê-xi-a, Việt Nam, Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ và Nam Phi tạo thành những liên minh kỳ lạ, các nhà đầu tư vào nhóm quốc gia CIVETS có thể đã gặt hái được những thành công. Mặc dù mới chỉ hình thành vào năm 2007, nhưng chỉ số S&P CIVETS 60 đứng trên chỉ số S&P BRIC 40 và chỉ số S&P Emerging BMI ra đời sớm hơn một và ba năm. Trong khi việc đầu tư vào những quốc gia trong nhóm có từ viết tắt bằng các chữ cái đầu tiên không phải lúc nào cũng là cách tiếp cận hợp lý nhất, thì dường như đầu tư vào nhóm CIVETS chỉ có thể là thành công mà thôi.
Colombia
Colombia đang nổi lên như là một điểm đến hấp dẫn đối với các nhà đầu tư khi quốc gia này nỗ lực vượt qua quá khứ hỗn loạn của mình. Đắc cử năm 2010, tổng thống Juan Manuel Santos tiếp tục các chính sách trung gian nghiêng về cánh hữu của cựu tổng thống Alvaro Uribe, ưu tiên an ninh và thu hút đầu tư nước ngoài.
Những biện pháp an ninh được tăng cường dẫn đến giảm 90% vụ bắt cóc và 46% tỷ lệ giết người trong thập niên vừa qua, giúp tổng sản phẩm nội địa bình quân đầu người tăng gấp đôi kể từ năm 2002. Đồng thời, nợ chính phủ của Colombia năm nay được cả ba cơ quan đánh giá tín nhiệm nâng lên cấp độ đầu tư.
Dân số 46 triệu người, Colombia có những mỏ khí thiên nhiên, than và dầu mỏ rất lớn. Những ngành công nghiệp khác gồm dệt may, cà phê, nickel và ngọc lục bảo.
Đầu tư trực tiếp nước ngoài đứng ở mức 6,8 tỷ đô la Mỹ (4,8 tỷ Ơ-rô) trong năm 2010, Mỹ là đối tác chủ yếu.
Quỹ Quản lý Tài sản Toàn cầu HSBC nhìn thấy tiềm năng của Bancolombia, ngân hàng tư nhân lớn nhất của nước này, tạo ra lợi nhuận trên vốn sở hữu hơn 19% mỗi năm trong 8 năm qua.
In-đô-nê-xi-a
Quốc gia đông dân thứ tư trên thế giới, thị trường tiêu dùng nội địa khổng lồ của In-đô-nê-xi-a giúp họ vượt qua cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu tốt hơn hết. Chỉ có mức tăng trưởng GDP 4,5% năm 2009, họ hồi phục nhanh trên mức 6% năm tiếp theo và được dự báo sẽ duy trì mức này ít nhất là trong vài năm tới đây. Xếp hạng nợ chính phủ của In-đô-nê-xi-a đã tăng đến một mức bên dưới cấp độ đầu tư trong năm ngoái.
Với chi phí nhân công đơn vị thấp nhất khu vực châu Á - Thái Bình Dương và chính phủ có tham vọng phát triển một trung tâm sản xuất đáng tin cậy, không ngạc nhiên khi một số nhà phân tích nhìn thấy đất nước 240 triệu người này như là quốc gia BRIC tiếp theo.
Nhưng tham nhũng vẫn là một vấn đề và các nhà quản lý quỹ nhận thấy nguy cơ nhiều nhất có được thông qua các chi nhánh địa phương của các công ty đa quốc gia. Andy Brown, nhà quản lý đầu tư quỹ quản lý tài sản Aberdeen, tổ chức nắm quyền Auto International, một tập đoàn xe hơi thuộc sở hữu đa số của Jardine Matheson Group nói: "Chúng tôi mong muốn Astra International sẽ thu nhiều lợi ích từ sự tăng trưởng tiêu dùng nội địa mạnh, đặc biệt thông qua doanh số bán xe gắn máy.
Việt Nam
Việt Nam đã là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới trong 20 năm qua, Ngân hàng Thế giới dự báo mức tăng trưởng GDP 6% năm nay sẽ tăng lên đến 7,2% vào năm 2013. Đất nước này có dân số 90 triệu người và gần với Trung Quốc nên một số nhà phân tích mô tả đây là một trung tâm sản xuất mới có tiềm năng.
Nhưng mặc dù Việt Nam theo chế độ cộng sản đã từ bỏ nền kinh tế kế hoạch tập trung trong vài năm nay, đất nước này chỉ mới trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới vào năm 2007 và những nhà đầu tư nước ngoài vẫn gặp phải những trở ngại đáng kể. Ông Andry Brown nói: “Thực tế là đầu tư vào Việt Nam vẫn còn là một quá trình đầy nhiêu khê".
Những người ưa giễu cợt gợi ý tốt hơn nên xem Việt Nam là điểm đến du lịch hơn là một cơ hội đầu tư và có chỉ tên trong nhóm CIVETS để làm cho trò ghép chữ diễn ra thành công. Ngay cả quỹ của HSBC cũng chỉ phân bổ theo mục tiêu mức 1,5% cho quốc gia này. Hiện họ nắm giữ công ty Sữa Việt Nam (Vinamilk), công ty mà họ nhận thấy có vị thế tốt để thu lợi từ mức tăng một năm 10% của Việt Nam nhu cầu về các sản phẩm sữa.
Ai cập
Cuộc cách mạng có thể làm chậm lại nền kinh tế Ai Cập trong khoảng thời gian ngắn, nhưng những nhà phân tích kỳ vọng đất nước này sẽ lấy lại mức tăng trưởng hình tên lửa của mình ngay khi ổn định chính trị trở lại.
Ngân hàng Thế giới dự báo năm nay mức tăng trưởng chỉ là 1% do hậu quả một bộ phận Ai Cập chuyển đổi sang chế độ dân chủ ở các quốc gia Ả rập. Mức tăng trưởng đó so sánh với mức 5,2% năm ngoái và các mức trước giai đoạn suy thoái kinh tế 7% trở lên. Nhưng bất cứ khi nào hoạt động kinh doanh bình thường trở lại, Ai Cập sẽ có vị thế hưởng lợi nhiều lợi thế của mình. Những lợi thế này là các cảng phát triển nhanh trên Địa Trung Hải và Hồng Hải, được kênh đào Suez kết nối và các nguồn khí đốt tự nhiên chưa khai thác rất lớn. Một số nhà phân tích mô tả Ai Cập như là "Thổ Nhĩ Kỳ mới".
Như các quốc gia thuộc nhóm CIVETS khác, Ai cập có dân số trẻ, đông - hơn 82 triệu người và độ tuổi trung bình là 25. Quỹ quản lý tài sản Aberdeen nhìn thấy ngân hàng NSGB, một công ty con của Société Générale, có vị thế rất tốt để tận dụng mức tiêu dùng nội địa còn chậm phát triển của Ai Cập, du nhập một mô hình nó hoạt động ở Đông Âu. Ông Brown nói: "Ở Ai Cập người ta vẫn chưa tiếp cận hết những người mượn tiền".
Thổ Nhĩ Kỳ
Nằm giữa Châu Âu và các nhà sản xuất năng lượng chính ở Trung Đông, Biển Cát-xpiêng và Nga, triển vọng phát triển của Thổ Nhĩ Kỳ có vẻ rất lớn. Ngân hàng Thế giới kỳ vọng tăng trưởng GDP 6,1% năm nay, giảm lại xuống còn 5,3% vào năm 2013. Biết rằng nền kinh tế của họ trong năm 2009 tăng trưởng giảm xuống 4,7%, cho thấy Thổ Nhĩ Kỳ nhạy cảm trước những cú sốc từ bên ngoài.
Thổ Nhĩ Kỳ có khá ít những nguồn tài nguyên thiên nhiên của riêng mình, nhưng là một nền kinh tế đa dạng cũng như có những dự án đường ống dẫn khí đốt tự nhiên làm cho họ trở thành một đường hành lang năng lượng quan trọng giữa châu Âu và Trung Á.
"Thổ Nhĩ Kỳ là một nền kinh tế năng động có các mối quan hệ mua bán với Liên minh Châu Âu mà không có những ràng buộc của khu vực sử dụng đồng Ơ-rô hay tư cách thành viên EU", ông Phil Poole, người của Quỹ Quản lý Tài sản Toàn cầu HSBC nói.
Ông Poole nhận định nhà vận tải hàng không quốc gia Turk Hava Yollari là một điểm đầu tư tốt, trong khi ông Brown thiên về các hoạt động tiêu dùng nội địa thông qua hãng bán lẻ đang phát triển nhanh BIM, doanh nghiệp này đã phát triển từ 21 đến hơn 2 600 cửa hàng trong 15 năm, và Tập đoàn Anadolu, tập đoàn sở hữu công ty bia Efes.
Nam Phi
Vốn là quốc gia phát triển nhất lục địa lâu nay, Nam Phi đã trở thành một nền kinh tế đa dạng, giàu tài nguyên như vàng, và bạch kim và cũng đang thu hút đầu tư sản xuất.
Giá cả hàng hoá tăng, nhu cầu tiếp tục trong các ngành hoá chất và máy móc tự động và chi tiêu cho World Cup đã giúp Nam Phi tăng trưởng trở lại sau khi trượt vào giai đoạn suy thoái trong đợt suy thoái kinh tế toàn cầu.
Những định chế tài chính, pháp lý và kế toán theo chuẩn mực thế giới tiên tiến tức là các phương thức và quy trình quản lý doanh nghiệp thuộc loại tiêu chuẩn cao ở Nam Phi cũng như bất kỳ quốc gia có nền kinh tế mới nổi nào khác. Chúng cũng làm cho đất nước này trở thành cửa ngõ đầu tư vào các nước châu Phi khác.
Ông Brown nói, Quỹ Quản lý Tài sản Toàn cầu HSBC nhìn thấy tiềm năng phát triển lâu dài trong lĩnh vực khai thác mỏ, năng lượng và công ty hoá chất Sasol. Tầng lớp trung lưu gia tăng nhanh chóng của Nam Phi làm cho tiêu dùng nội địa trở thành một chủ đề hấp dẫn. Ông ủng hộ Massmart, mà nhà bán lẻ Walmart đã mua 51% cổ phần của họ hồi đầu năm nay.