Từ điển
Dịch văn bản
 
Từ điển Anh - Việt
Tra từ
 
 
Dịch song ngữ - Y học - Sức khoẻ
Lupus
Bệnh lu-pút (bệnh lao da)
Joint and muscle pain is often the first sign of lupus.
Đau khớp và cơ thường là dấu hiệu đầu tiên của bệnh lu-pút.
Lupus

What is lupus?

Lupus is a lifelong disorder of the immune system. Immune cells attack the body’s own healthy tissues, leading to inflammation and tissue damage. Symptoms may be limited to the skin, but more often lupus also causes internal problems such as joint pain. In severe cases, it can damage the heart, kidneys, and other vital organs. Although there’s no cure, there are treatments that can minimize the damage.

Lupus symptom: Joint pain

Joint and muscle pain is often the first sign of lupus. This pain tends to occur on both sides of the body at the same time, particularly in the joints of the wrists, hands, elbows, knees, or ankles. The joints may look inflamed and feel warm to touch. But unlike rheumatoid arthritis, lupus usually does not cause permanent joint damage.

Lupus symptom: Butterfly rash

A tell-tale sign of lupus is a butterfly-shaped rash across the cheeks and bridge of the nose. Other common skin problems include sensitivity to the sun with flaky, red spots or a scaly, purple rash on various parts of the body, including the face, neck, and arms. Some people also develop mouth or lip sores.

Lupus symptom: Nail changes

Lupus can cause the nails to crack or fall off. They may be discolored with blue or reddish spots at the base. These spots are actually in the nail bed, the result of inflamed small blood vessels. Swelling may also make the skin around the base of the nail look red and puffy.

Lupus Symptoms: Fever and Fatigue

Most people with lupus experience some degrees of fatigue. In many cases, it is severe enough to interfere with exercise and other daily activities. Most patients also run a low-grade fever from time to time. This unexplained fever may be the warning sign in some people.

Lupus symptom: Light sensitivity

Many people with lupus are unusually sensitive to the sun and other forms of ultraviolet light (such as tanning beds.) A day at the beach may trigger a skin rash in areas exposed to sunlight and may worsen other lupus symptoms. Certain medications can make people with lupus even more sensitive to UV light.

Lupus symptom: Hair loss

The symptoms of lupus tend to come and go, and this includes hair loss. Patients may go through periods where their hair falls out in patches or becomes thinner all across the scalp. Once the flare-up is over, new hair is likely to grow in evenly.

Lupus symptom: Raynaud's

Some people with lupus develop a condition called Raynaud’s phenomenon. Their fingers and toes become painful, numb, and tingly in response to cold temperatures or emotional stress. This happens when small blood vessels spasm and restrict blood flow to the area. During an attack, the fingers and toes may turn white or blue. People can also have Raynaud's without having lupus or any serious health complications.

Lupus or something else?

When lupus begins, it can look a lot like rheumatoid arthritis, which causes joint pain and swelling, or fibromyalgia, which causes fatigue and pain. One aspect that sets lupus apart is the combination of skin rashes with joint pain and fatigue. There are also lab tests that can help distinguish lupus from other diseases.

Diagnosing lupus

Diagnosing lupus can be tricky. The disease can mimic other conditions, and it often takes a different course in different people. Many people have it for years before developing tell-tale symptoms. Although there is no one test for lupus, certain proteins usually show up in a patient’s blood. A blood test for antinuclear antibodies (ANAs) can provide a critical clue. Other lab tests may check cell counts, kidney function, and clotting time. A tissue biopsy sometimes helps with diagnosis.

Who gets lupus?

Anyone can get lupus. But more than 90% of people with lupus are women. Aside from being female, your odds of getting the disease are higher if you are:

    * African-American, Latino, or Asian

    * Aged 15 to 45

    * Related to someone with lupus

Types of lupus

When people say “lupus,” they usually mean systemic lupus erythematosus (SLE), the most common and serious type. But there are other types. Cutaneous lupus erythematosus – also called discoid lupus -- is limited to the skin and doesn’t cause the organ damage that sometimes occurs with SLE. The most common symptom is a circular rash. Drug-induced systemic lupus causes temporary lupus symptoms in people who take certain medications.

Medical treatments for lupus

There are ways to control the symptoms of lupus. These include corticosteroid creams for rashes and nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) for joint pain and fever. Antimalarial medications can help fight joint pain, ulcers, and rashes. Higher dose of corticosteroids may be given as pills or injections. People with severe lupus may benefit from drugs that suppress the immune system.

Self-care for lupus

Making some changes to your routine can also help reduce lupus flare-ups:

    * Cover up when you’re in the sun.

    * Don’t smoke.

    * Exercise regularly.

    * Improve your stress management skills.

Also be sure to get plenty of rest. Some people with lupus need up to 12 hours of sleep a night.

Lupus and kidney problems

As lupus progresses, it can interfere with the body’s organs. About three out of four people with lupus develop kidney problems. These problems may not cause symptoms, though some people notice swelling in their legs or ankles. Most patients only learn about their kidney trouble when a urine test reveals blood or abnormal protein levels.

Lupus and heart problems

The most common heart problem linked to lupus is an inflammation of the sac around the heart. This may cause severe pain in the left side of the chest. People with lupus are also more likely to develop plaques that narrow or clog the arteries. This can lead to coronary artery disease. Other complications include heart valve disease and inflammation of the heart muscle. Call 911 immediately for chest pain, rather than trying figure out the cause yourself.

Lupus and lung problems

The tissue surrounding the lungs becomes inflamed in about a third of people with lupus. This may lead to painful breathing, or chest pain, or it may not cause any symptoms at all. Sometimes lupus causes chest pain that is not related to the lungs or the heart. Instead, the pain comes from an inflamed chest muscle or rib joint. Any chest pain should be promptly evaluated by a doctor.

Lupus and digestive problems

Digestive problems are not common with lupus, but some people may experience belly pain, nausea, vomiting, difficulty swallowing, or inflammation of the liver or pancreas. This can be related to lupus itself or medications used to treat the disease. Some people tend to lose weight during lupus flare-ups.

Lupus and anemia

Lupus and the medications used to treat it can contribute to anemia in some patients. This means the body has too few red blood cells, because it is not making enough, or red blood cells are being destroyed more quickly than they can be replaced. Symptoms include fatigue, a rapid heartbeat, and shortness of breath.

Lupus and the nervous system

Lupus can trigger a wide range of problems with the nervous system, most commonly headaches. Mild memory problem is a less common complaint that may come and go. Some people with lupus have a greater risk for a stroke, and in rare cases, the disease can lead to seizures.

Lupus and mental health

Depression and anxiety are a risk for people with lupus. This may be the result of the condition’s affect on the nervous system combined with the emotional strain of coping with a chronic illness. Be sure to discuss any concerns about your mood with your doctor or other health care provider. There are highly effective treatments for depression and anxiety.

Lupus and pregnancy

Most women with lupus can get pregnant, though the condition increases the risk of complications during pregnancy. Because lupus symptoms come and go, the best time to get pregnant is when symptoms are at a minimum. Women who conceive when symptoms are in remission are less likely to have flare-ups or complications. Make sure your obstetrician knows you have lupus. You medications may be modified and you may undergo extra monitoring to ensure a successful pregnancy.

Neonatal lupus

Most babies born to women with lupus are entirely healthy. But in rare cases, the newborn of a mom with lupus may have neonatal lupus. This condition can cause a skin rash, anemia, or liver problems. The symptoms usually go away after a few months and don’t cause permanent damage. However, some babies with neonatal lupus are born with a serious heart defect.

Living with lupus

The fatigue and joint pain associated with lupus can make it more difficult to do your job or care for your children. You may have to cut back on activities or ask for help when symptoms flare up. But most people with lupus are able to continue with their usual activities.

Outlook for lupus

Thanks to improvements in treatments for lupus, people with the condition are living significantly longer. The outlook for any given individual depends on how severe the disease is, and whether any vital organs are affected. But most people with lupus can expect to live a normal or nearly normal life span.

Bệnh lu-pút (bệnh lao da)

Bệnh lu-pút là gì?

Lu-pút là một bệnh rối loạn hệ miễn dịch kéo dài suốt đời. Tế bào miễn dịch tấn công các mô khỏe mạnh của cơ thể, gây ra viêm và tổn thương mô. Triệu chứng của bệnh lu-pút có thể chỉ hạn chế ở ngoài da, nhưng thường cũng có thể gây các vấn đề bên trong nội tạng chẳng hạn như đau khớp. Trong nhiều trường hợp nghiêm trọng, nó có thể gây hại cho tim, thận, và nhiều cơ quan quan trọng khác. Mặc dù bệnh lu-pút không có thuốc chữa, nhưng nhiều phương pháp điều trị có thể làm hạn chế tổn thương đến mức tối đa. 

Triệu chứng bệnh lu-pút: Đau khớp

Đau khớp và cơ thường là dấu hiệu đầu tiên của bệnh lu-pút. Cơn đau này có xu hướng xảy ra đồng thời ở cả hai bên cơ thể, nhất là ở các khớp cổ tay, bàn tay, khuỷu tay, đầu gối, hoặc mắt cá chân. Khớp nhìn có vẻ trông giống như viêm và có thể thấy nóng khi sờ vào. Nhưng không giống như bệnh viêm khớp kinh niên, lu-pút thường không gây tổn thương khớp lâu dài.

Triệu chứng của lu-pút: Phát ban cánh bướm

Dấu hiệu báo trước bệnh lu-pút là phát ban hình cánh bướm ngang hai bên má và sống mũi. Các vấn đề về da thường thấy khác bao gồm nhạy cảm với ánh nắng mặt trời kèm với rất nhiều đốm đỏ, có vảy hoặc phát ban xuất huyết có vảy ở nhiều bộ phận khác nhau trên cơ thể, chẳng hạn như mặt, cổ, và cánh tay. Một số bệnh nhân cũng bị đau loét miệng hoặc môi. 

Triệu chứng của lu-pút: Các biến đổi ở móng tay

Bệnh lu-pút có thể làm cho móng tay gãy hoặc rụng. Chúng có thể bị biến màu kèm với nhiều nốt xanh hoặc hơi đỏ ở đáy móng. Những đốm màu này thực ra là ở nền móng (phần da phía dưới thân móng để móng tựa lên trên), do các mạch máu nhỏ bị viêm gây ra. Tình trạng phù nề cũng có thể làm cho vùng da quanh nền móng trông có vẻ như sưng đỏ lên.

Triệu chứng của lu-pút: Sốt và Mệt mỏi

Hầu hết bệnh nhân bị lu-pút đều bị mệt mỏi, uể oải ở từng mức độ khác nhau. Trong nhiều trường hợp thì nó có thể trầm trọng đến nỗi khó lòng luyện tập hoặc làm các hoạt động thường nhật khác. Đa số người mắc bệnh này thỉnh thoảng cũng bị sốt nhẹ. Chứng bệnh sốt khó giải thích này có thể là dấu hiệu cảnh báo đối với một số người. 

Triệu chứng của lu-pút: Nhạy cảm với ánh sáng

Nhiều người bị lu-pút nhạy cảm khác thường với ánh nắng mặt trời và các dạng ánh sáng tử ngoại khác (chẳng hạn như (tia cực tím phát ra ở) ghế tắm nắng). Nếu trải qua một ngày trên bãi biển có thể bạn sẽ phát ban trên da ở những vùng tiếp xúc với nắng và có thể làm cho các triệu chứng khác của bệnh lu-pút càng thêm trầm trọng hơn. Một số thuốc cũng có thể khiến cho bệnh nhân bị lu-pút thậm chí càng nhạy cảm hơn với tia tử ngoại.

Triệu chứng của lu-pút: Rụng tóc

Các triệu chứng của bệnh lu-pút thường có khuynh hướng bộc phát và biến mất, chúng gồm cả chứng rụng tóc. Bệnh nhân cũng có thể trải qua nhiều giai đoạn bị rụng tóc từng mảng hoặc tóc trên đầu trở nên thưa hơn. Khi bệnh đã hết tái phát thì tóc mới có thể mọc lên đều nhau.

Triệu chứng của lu-pút: Rối loạn mạch máu ở người có hiện tượng Raynaud

Một số bệnh nhân lu-pút phát biến chứng gọi là hiện tượng Raynaud. Các ngón tay và ngón chân trở nên đau nhức, tê cứng, và ngứa khi tiếp xúc với nhiệt độ lạnh hoặc bị căng thẳng stress. Hiện tượng này xảy ra khi các mạch máu nhỏ co thắt và làm hạn chế lưu thông máu đến vùng đó (ngón tay/chân). Ngón tay và ngón chân có thể bị xanh tái hoặc nhợt nhạt trong suốt cơn bệnh. Bệnh nhân cũng có thể bị hiện tượng Raynaud mà không mắc bệnh lu-pút hoặc bị bất kỳ biến chứng nào nguy hiểm. 

Bệnh lu-pút hay là một bệnh nào khác?

Khi lu-pút mới khởi phát, nó có thể trông rất giống như bệnh viêm khớp kinh niên, gây sưng và đau khớp, hoặc đau cơ, làm cho bệnh nhân cảm thấy đau nhức và mệt mỏi. Một mặt khác làm cho bệnh lu-pút khác biệt là sự kết hợp phát ban trên da kèm theo đau khớp và mệt mỏi. Các xét nghiệm ở phòng thí nghiệm cũng có thể giúp phân biệt bệnh lu-pút với các bệnh khác.   

Chẩn đoán bệnh lu-pút

Việc chẩn đoán bệnh lu-pút có thể rất khó khăn bởi bệnh này có thể giống như nhiều bệnh khác, và thường diễn tiến khác nhau ở từng người. Nhiều bệnh nhân bị lu-pút nhiều năm trời trước khi phát các triệu chứng báo hiệu. Mặc dù không ai xét nghiệm lu-pút cả, nhưng trong máu bệnh nhân thường xuất hiện một số prô-tê-in nào đó. Xét nghiệm máu tìm kháng thể kháng nhân (ANAs) cũng có thể cho dấu hiệu nhận biết quan trọng. Nhiều xét nghiệm ở phòng thí nghiệm khác có thể kiểm tra tổng số tế bào, chức năng thận, và thời gian đông máu. Phương pháp sinh thiết mô đôi khi cũng có thể giúp chẩn đoán được bệnh này.

Đối tượng của bệnh lu-pút là ai?

Bất kỳ ai cũng có thể bị lu-pút. Nhưng hơn 90% bệnh nhân là phụ nữ. Ngoài yếu tố giới tính nữ, tỉ lệ mắc bệnh của bạn tăng cao hơn nếu như:

* Người Mỹ gốc Phi, người Hoa Kỳ gốc châu Mỹ La tinh, hoặc Châu Á

* Có độ tuổi từ 15 đến 45

* Có họ hàng với người bị lu-pút

Các loại lu-pút

Khi người ta nói đến “lu-pút”, thì thường có nghĩa là lu-pút ban đỏ hệ thống (SLE), loại lu-pút thường thấy và nguy hiểm nhất. Nhưng bên cạnh đó cũng có nhiều loại lu-pút khác. Lu-pút ban đỏ trên da-cũng gọi là lu-pút dạng đĩa-giới hạn phát bệnh trên da và không gây tổn thương cho cơ quan trên cơ thể mà đôi khi xảy ra như ở trường hợp bị SLE. Triệu chứng thường thấy nhất là phát ban hình vòng. Lu-pút hệ thống do thuốc gây các triệu chứng lu-pút tạm thời đối với người sử dụng một số thuốc nào đó.

Điều trị bệnh lu-pút

Có nhiều cách để làm giảm các triệu chứng của bệnh lu-pút: gồm kem corticosteroid (kem chứa xtê-rô-it chống viêm) để trị ban và thuốc kháng viêm không có chất steroid (NSAIDs) để hạ sốt và giảm đau khớp. Các loại thuốc chống sốt rét có thể trị được đau khớp, loét, và ban. Corticosteroid ở liều cao có thể được dùng ở dạng viên uống hoặc chích. Thuốc làm chặn hệ miễn dịch có thể có tác dụng tốt đối với người bị lu-pút nặng.

Tự chăm sóc bệnh lu-pút

Thay đổi một vài thói quen thường nhật của bạn cũng có thể làm giảm nguy cơ tái phát bệnh lu-pút:

* Tránh cho da tiếp xúc với nắng khi bạn ra ngoài .

* Không hút thuốc.

* Thường xuyên tập thể dục

* Nâng cao kỹ năng chế ngự căng thẳng của bạn.

Cũng nên đảm bảo được nghỉ ngơi nhiều. Một số người bị lu-pút cần ngủ 12 tiếng đồng hồ một đêm.

Lu-pút và các vấn đề về thận

Khi lu-pút diễn tiến, nó có thể gây ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trên cơ thể. Khoảng 3 trong 4 người bị lu-pút đều phát sinh các vấn đề về thận. Những vấn đề này có thể không gây triệu chứng gì, tuy vậy cũng có một số người để ý thấy chân hoặc mắt cá của mình sưng phù lên. Hầu hết bệnh nhân chỉ biết thận mình có vấn đề khi xét nghiệm nước tiểu cho thấy có máu hoặc nồng độ prô-tê-in bất thường.

Lu-pút và các vấn đề về tim

Vấn đề về tim thường thấy nhất có dính líu tới bệnh lu-pút là chứng viêm túi quanh tim. Nó có thể gây đau nhức dữ dội ở vùng bên trái ngực. Người bị lu-pút cũng có thể phát sinh các mảng bám làm hẹp hoặc tắc nghẽn động mạch, làm dẫn đến bệnh động mạch vành. Nhiều biến chứng khác cũng bộc phát gồm bệnh van tim và viêm cơ tim. Hãy gọi 911 ngay lập tức nếu thấy bị đau ngực, chớ đừng cố tự tìm nguyên nhân nhé. 

Lu-pút và các vấn đề về phổi

Khoảng 1/3 người bị lu-pút bị viêm mô quanh phổi. Chứng viêm này có thể làm cho bệnh nhân cảm thấy đau khi thở, hoặc đau ngực, hoặc cũng có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng gì. Bệnh lu-pút đôi khi cũng gây đau ngực không liên quan gì đến phổi hay tim. Thay vào đó thì cơn đau là do cơ ngực bị viêm hoặc khớp xương sườn bị viêm gây ra. Bất kỳ cơn đau ngực nào cũng nên được bác sĩ khám và chẩn đoán ngay tức khắc.

Lu-pút và các vấn đề về tiêu hoá

Các vấn đề tiêu hoá thường không giống với bệnh lu-pút, nhưng một số bệnh nhân cũng có thể bị đau bụng, buồn nôn, ói mửa, khó nuốt, hoặc viêm gan hoặc tụy. Đây có thể liên quan đến chính bản thân bệnh lu-pút hoặc những loại thuốc dùng để trị bệnh. Một số người có khuynh hướng bị giảm cân trong suốt những cơn tái phát bệnh.

Lu-pút và bệnh thiếu máu 

Lu-pút và các loại thuốc được dùng để điều trị có thể góp phần gây thiếu máu ở một số bệnh nhân. Điều này có nghĩa là cơ thể có quá ít hồng cầu, bởi cơ thể không tạo đủ, hoặc là số hồng cầu bị huỷ nhanh hơn số có thể thay thế được. Triệu chứng gồm uể oải, mệt mỏi, tim đập nhanh, và khó thở. 

Lu-pút và hệ thần kinh

Lu-pút có thể gây ra rất nhiều vấn đề liên quan đến hệ thần kinh, các chứng nhức đầu thường thấy nhất. Vấn đề trí nhớ nhẹ cũng là bệnh ít thấy hơn có thể xuất hiện rồi hết. Một số bệnh nhân bị lu-pút có nguy cơ đột quỵ cao hơn, và trong những trường hợp hiếm thấy thì bệnh này có thể dẫn đến tai biến mạch máu.

Lu-pút và sức khỏe tinh thần

Người bị lu-pút có nguy cơ bị trầm cảm và lo âu. Điều này có thể là do ảnh hưởng của bệnh đến hệ thần kinh kết hợp với căng thẳng tâm lý do phải đối phó với căn bệnh mãn tính này. Phải nên thảo luận với bác sĩ hoặc người cung cấp dịch vụ y tế khác về bất kỳ mối lo lắng nào về tâm trạng của mình nhé. Có nhiều phương pháp trị trầm cảm và lo âu đạt hiệu quả cao.

Lu-pút và thai nghén

Hầu hết phụ nữ bị lu-pút đều có thể mang thai được, mặc dù chứng bệnh này làm tăng nguy cơ biến chứng trong suốt thai kỳ. Bởi vì các triệu chứng của bệnh lu-pút có thể xuất hiện và hết, nên thời điểm thụ thai tốt nhất là khi các triệu chứng ấy ở mức nhẹ nhất. Phụ nữ mang thụ thai lúc các triệu chứng này nhẹ thì ít có nguy cơ tái phát bệnh hoặc xảy ra biến chứng. Phải đảm bảo rằng bác sĩ sản khoa biết được bạn đang bị lu-pút. Bạn có thể thay đổi thuốc và cũng có thể được bác sĩ theo dõi thêm để đảm bảo có được một quá trình thai nghén thành công.  

Bệnh lu-pút sơ sinh

Hầu hết trẻ sơ sinh có mẹ bị lu-pút đều hoàn toàn khỏe mạnh. Nhưng trong nhiều trường hợp hiếm thấy, trẻ có mẹ bị lu-pút cũng có thể bị lu-pút sơ sinh. Bệnh này có thể gây phát ban, thiếu máu, hoặc nhiều vấn đề về gan. Các triệu chứng thường hết sau một vài tháng và không gây tổn thương lâu dài. Tuy nhiên, một số trẻ bị lu-pút sơ sinh bị dị tật tim bẩm sinh nghiêm trọng.

Sống với bệnh lu-pút

Đau khớp và mệt mỏi do lu-pút gây ra có thể khiến bạn làm việc hoặc chăm sóc con cái khó khăn hơn. Bạn cũng có thể giảm công việc của mình hoặc nhờ người khác giúp đỡ khi các triệu chứng của bệnh tái phát. Nhưng hầu hết các bệnh nhân bị lu-pút đều có thể tiếp tục các công việc thường nhật của mình.

Tương lai của bệnh lu-pút

Nhờ tiến bộ trong việc điều trị lu-pút mà bệnh nhân được kéo dài tuổi thọ lâu hơn đáng kể. Tương lai của từng người bệnh phụ thuộc vào tình trạng bệnh nặng ra sao, và có cơ quan quan trọng nào trên cơ thể bị ảnh hưởng hay không. Nhưng hầu hết bệnh nhân bị lu-pút đều có thể hy vọng có được tuổi thọ bình thường hoặc gần như bình thường.  

 
Đăng bởi: kemdau
Bình luận
Đăng bình luận
Bình luận
Đăng bình luận
Vui lòng đăng nhập để viết bình luận.
Gửi