26 May 2011 Last updated at 23:07 GMT
http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-13570154
Bắt giữ Ratko Mladic: Ngày phi thường cho người Serbia
Sự việc kéo dài đã gần 16 năm. Thế rồi – trong một cuộc đột kích lúc hừng đồng vào một ngôi nhà bình thường ở miền bắc Serbia – một trong những người bị truy nã gắt gao nhất thế giới cuối cùng đã bị bắt.
Ratko Mladic, cựu chỉ huy người Serb của Bosnia bị Tòa Án Tội Ác Chiến Tranh của LHQ truy tố vào năm 1995, đã bị cơ quan an ninh Serbia bắt giữ tại thành phố Lazarevo.
Tin đồn bắt đầu lan đi trong giới nhà báo vào cuối buổi sáng thứ Năm. Và kế đến là tin Tổng Thống Serbia, Boris Tadic, triệu tập cuộc họp báo khẩn cấp vào giờ ăn trưa.
Mọi dấu hiệu đều cho thấy rằng tướng Mladic quả thực đã bị bắt
‘Quá yếu’
Tổng Thống Tadic bước vào khán phòng chật ních người và tự tin sải bước lên lên diễn đàn trung tâm.
“Thay mặt nước Cộng Hòa Serbia, tôi có thể thông báo rằng Ratko Mladic đã bị bắt giữ,” ông phát biểu trước các phóng viên đang tề tựu.
Đây là tuyên bố mà một số người nghĩ rằng sẽ không bao giờ xảy ra. Vị tổng thống này nói thêm ông tin tưởng điều này giờ đây sẽ khép lại một chương trong lịch sử Serbia và hướng đến sự hòa giải cho toàn bộ khu vực này.
Ông ấy vẫn còn giữ kín chi tiết về vụ bắt giữ, cho biết rằng cơ quan an ninh sẽ thông báo thêm thông tin trong những ngày sắp đến.
Sau đó trong ngày, Tướng Mladic đã ra hầu tòa tại Belgrade để bắt đầu thủ tục dẫn độ. Nhưng ông ta có vẻ quá yếu về thể chất và tinh thần không thể tiếp tục cuộc điều trần và vì thế phiên tòa được dời lại đến thứ Sáu.
Luật sư của ông ấy đã nói rõ Tướng Mladic sẽ không công nhận tính hợp pháp của phiên tòa Liên Hiệp Quốc một khi ông ấy bị chuyển đến đó để hầu tòa.
Những người biểu tình ở Belgrade
Đây là thời điểm hết sức quan trọng đối với Serbia và đối với người ở Tây Balkan nói chung, bởi vì phiên tòa này cố gắng xếp lại hệ quả của những cuộc chiến Balkan trong những năm 1990.
Bắt được Ratko Mladic là điều kiện tiên quyết để Serbia đạt được mục tiêu gia nhập Liên Minh Châu Âu của mình.
Những họ cũng đã đến thời khắc quan trọng : Brussels hiện đang cân nhắc xem có nên đưa Serbia tiến thêm một bước đến cuộc đàm phán kết nạp bằng cách cho họ “tư cách ứng cử viên” vào cuối năm nay hay không; Catherine Ashton, bộ trưởng ngoại giao của Liên Minh Châu Âu, đã bỏ ra ngày thứ Năm tại Belgrade để thảo luận vấn đề này.
Và vì thế, tôi đã hỏi Tổng Thống Tadic, liệu việc bắt được Tướng Mladic vào lúc này có phải chỉ là chuyện trùng hợp hay không ?
“Serbia chưa bao giờ tính toán khi nào nên bắt Ratko Mladic,” ông Tadic đáp lại. “Đây là kết quả phối hợp nỗ lực của hội đồng an ninh quốc gia suốt ba năm qua – chúng tôi đã nhất quyết bắt ông ta vào mọi thời điểm.”
Nhưng giờ đây sự chú ý chắc chắn sẽ chuyển sang vấn đề Tướng Mladic xoay xở cách nào để trốn tránh chính quyền trong thời gian quá lâu và ai đã bảo vệ ông ta. Những ai nằm trong mạng lưới hỗ trợ ấy sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật, tổng thống cảnh cáo.
Khi màn đêm buông xuống ở Belgrade, một số người biểu tình đã tụ tập ở quảng trường trung tâm – và cả những nơi khác ở Serbia.
Những người theo chủ nghĩa dân tộc vẫn còn xem Ratko Mladic là người hùng của dân tộc Serbia và tin rằng Tòa Án Liên Hiệp Quốc ở the Hague có thiên kiến chống Serbia.
Nhưng phần lớn nhân dân Serbia sẽ thở phào nhẹ nhõm vào ngày phi thường này.
Họ đã chán ngán quá khứ hỗn loạn của Serbia và nói rằng đất nước này trở thành con tin trong tay một người đã quá lâu.
Thế hệ mới ở đây mong mỏi bỏ lại sau lưng những năm 1990 để cho thấy Serbia đã đổi khác và là nơi hiện giờ sẵn sàng hướng đến gia nhập EU.
Đối với họ, nỗi thất vọng duy nhất sẽ là vụ bắt giữ Ratko Mladic quá lâu rồi mới trở thành hiện thực.